اخلاق و توجه به مسائل اخلاقی در محیطهای کاری و تجاری بیش از سه دهه است که مورد توجه سازمانهای بزرگ و دانشمندان علم مدیریت قرار گرفته است. بیش از ۲۰۰ شرکت از ۵۰۰ شرکت معتبر فهرست شده در مجله فورچون دارای آئیننامههای اخلاقی هستند و عنوان شده است که رفتار اخلاقی کسب و کارها توانایی سازمانها را در جذب و حفظ کارکنان و مشتریان خوب افزایش میدهد. یافتههای پژوهشها نشان داده است که بازاریابان شرکتهایی که سطوح اخلاق سازمانی بالاتری دارند، نسبت به بازاریابان سازمانهای که از سطوح اخلاقی پایینتری برخوردارند، در رعایت اصول اخلاقی در کارشان متعهدترند و مسؤولیت اجتماعی بیشتری احساس میکنند.
رفتار اخلاقی فروش دارای یک ساختار مشخص نمیباشد و تعریف واحدی برای اخلاق کسب و کار وجود ندارد. علاوه بر این استانداردی برای تعیین اینکه به چه میزان رفتاری اخلاقی و یا غیر اخلاقی است وجود ندارد. تعاریف رفتار اخلاقی و غیر اخلاقی بر اساس میزان درستی یا نادرستی، خوبی یا بدی و عادلانه یا ناعادلانه بودن استوار است. اشاره شده است که رفتاراخلاقی به طور گستردهای با هنجارهای اجتماعی (بازی جوانمردانه، صداقت و..) سازگار است.
بسیاری از مطالعات رفتار اخلاقی فروش را به عنوان رفتار کوتاه مدت که منجر به سود در کوتاه مدت میشود توصیف میکنند. برخی از رفتارهای غیر اخلاقی شامل دروغ گفتن یا اغراق کردن درباره موارد استفاده محصول، قابلیت دسترسی و فروش کالایی که مشتری به آن نیاز ندارد ، دادن جوابهایی به سوالات مشتریان در حالی که فروشنده از آنها مطمئن نیست و یا استفاده از تاکتیک نفوذ یا فشار میباشد.
عوامل فردی و سازمانی دو نوع از عواملی هستند که رفتار اخلاقی فروش را تحت تاثیر قرار میدهند. عوامل فردی شامل سن، جنسیت، قضاوتهای منطقی در مورد مسائل اخلاقی میباشد. عوامل سازمانی موثر در رفتار اخلاقی فروش را میتوان شامل رفتار فروش، محیط و فرهنگ سازمان دانست. اگرچه سازمان کدهایی را برای فروشندگان ارائه میکند، اما در بعضی شرایط ممکن است اخلاق به مخاطره بیفتد. این شرایط میتواند شامل موارد زیر باشد:
- فروشندگان در جایی کار میکنند که ناظر ندارند و یا نگرانی رعایت کدهای اخلاقی را ندارند.
- فروشندگان عهدهدار درآمد شرکت خواهند بود که استرس زیادی را به همراه دارد.
- فروشندگان بر اساس عملکرد و هدفگذاری کوتاه مدت مورد ارزیابی قرار میگیرند. بنابراین، اغراق و اشتباه در مذاکرات فروش اتفاق میافتد.
رفتار اخلاقی فروش نقش حیاتی در ایجاد روابط بلندمدت با مشتری به عهده دارد. یکی از رفتارهای اخلاقی فروشندگان خدمات مالی در اختیار گذاشتن اطلاعات دقیق میباشد. علاوه بر این، نمایندگان فروش باید مسئولیت محدودیتهایی که محصول یا خدمات ارائه شده به همراه دارند را بپذیرند. به عنوان مثال فروشندگان بیمه، با ارائه اطلاعات صحیح ، مطمئن و .. به مشتریان این امکان را بدهند تا بتوانند تصمیمات مناسب را اتخاذ نمایند. بنابراین مشتریان میتوانند بر صداقت فروشنده تکیه کنند و این مساله میتواند بر اعتماد به نفس فروشنده نیز تاثیر گذارد.
به منظور سنجش رفتار اخلاقی فروش میتوان از پرسشنامهای که در پیوست آمده است، استفاده کرد.